Mảnh ghép hoàn thiện ngành công nghiệp dầu khí theo mong ước của Bác

Ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, Chủ tịch Hồ Chí Minh trang trọng đọc Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam). Trong bản Tuyên ngôn, Bác khẳng định quyền được sống, được tự do và mưu cầu hạnh phúc của dân tộc Việt Nam - những giá trị thiêng liêng mà bao thế hệ đã hy sinh xương máu để giành lấy. Ngày 2/9/1945 đã trở thành mốc son mở đầu cho hành trình kiến thiết đất nước, đánh dấu sự ra đời của một quốc gia tự chủ sau nhiều năm bị đô hộ, chiến tranh.

Trong 80 năm qua, đất nước ta đã trải qua muôn vàn khó khăn, nhưng khát vọng “dân giàu, nước mạnh” chưa bao giờ tắt. Trong suốt 8 thập kỷ đầy chông gai và thử thách, phát triển kinh tế luôn giữ vai trò trung tâm trong sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc. Chặng đường 80 năm phát triển kinh tế không chỉ là bản trường ca của bản lĩnh, trí tuệ, ý chí đổi mới và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, mà còn là quá trình chuyển hóa tư duy lãnh đạo, hoàn thiện thể chế, quản trị quốc gia, hội nhập toàn cầu, thực hiện khát vọng kiến tạo tương lai tươi sáng của đất nước.

Muốn phát triển kinh tế đất nước, cần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Trước khi các nguồn năng lượng thay thế như điện gió, điện mặt trời phát triển, dầu mỏ là một trong những nguyên liệu quan trọng nhất của đời sống hiện đại. Từ dầu mỏ tạo ra điện, xăng dầu và nhiều sản phẩm khác. Năm 1959, trong chuyến thăm nước Cộng hòa Azerbaijan, khi đến Khu công nghiệp dầu khí Baku, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói với các lãnh đạo và kỹ sư dầu khí của nước bạn rằng, Việt Nam có biển, chắc chắn sẽ có dầu. Sau khi Việt Nam kháng chiến thắng lợi, Bác mong muốn Liên Xô nói chung, Azerbaijan nói riêng sẽ giúp Việt Nam xây dựng những khu công nghiệp dầu khí mạnh như Baku. Đó là câu nói thể hiện mong ước và quyết tâm xây dựng một ngành Dầu khí vững mạnh của Bác Hồ. Có thể nói, Bác là người đặt nền móng cho ngành Dầu khí Việt Nam.

Đầu thập niên 1990, khi Việt Nam mở cửa hội nhập, Chính phủ đã chọn Quảng Ngãi - một tỉnh miền Trung còn nhiều khó khăn làm nơi đặt nhà máy lọc dầu đầu tiên của cả nước. Quyết định ấy vừa mang ý nghĩa chiến lược về năng lượng, vừa là cú hích phát triển kinh tế - xã hội cho khu vực miền Trung. Sau nhiều năm khảo sát, thiết kế, xây dựng, đến đầu năm 2009, Nhà máy Lọc dầu (NMLD) Dung Quất chính thức vận hành thương mại. Đây là công trình trọng điểm quốc gia, là minh chứng sống động cho bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam trong việc làm chủ công nghệ lọc hóa dầu - một lĩnh vực vốn được xem là "sân chơi" của những cường quốc công nghiệp. 50 năm sau ngày Bác Hồ thăm Baku, ngành công nghiệp dầu khí Việt Nam đã hoàn thiện mảnh ghép khâu sau khi NMLD Dung Quất cho ra dòng sản phẩm thương mại đầu tiên - hoàn thành mong ước của Bác Hồ về một ngành công nghiệp dầu khí hoàn thiện, vững mạnh. NMLD Dung Quất do BSR quản lý và vận hành, đã mở ra một kỷ nguyên mới: Việt Nam chính thức bước vào nhóm quốc gia có ngành lọc hóa dầu. Từ đây, giấc mơ lọc hóa dầu đã thành hiện thực, gắn liền với công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Trụ cột an ninh năng lượng quốc gia

Từ khi đi vào vận hành thương mại, BSR đã sản xuất và đưa ra thị trường trên 100 triệu tấn sản phẩm xăng dầu các loại, đáp ứng trên 30% nhu cầu tiêu thụ trong nước. Những dòng sản phẩm xăng, dầu diesel, LPG, nhiên liệu phản lực… từ Dung Quất đã trở thành mạch máu lưu thông khắp cả nước, từ miền núi đến hải đảo, góp phần duy trì sự ổn định của nền kinh tế. Trong những giai đoạn khủng hoảng thị trường năng lượng toàn cầu, BSR càng cho thấy vai trò “lá chắn năng lượng” quan trọng. Khi giá dầu biến động, nguồn cung thế giới đứt gãy, đặc biệt trong bối cảnh xung đột quân sự, biến động địa chính trị xảy ra ở nhiều nơi trên thế giới… NMLD Dung Quất vẫn duy trì sản xuất liên tục, cung ứng sản phẩm ổn định cho thị trường trong nước. Đây là yếu tố then chốt giúp bình ổn thị trường xăng dầu, giữ vững an ninh năng lượng quốc gia.

Không chỉ dừng ở vai trò sản xuất, BSR còn đóng góp lớn cho ngân sách. Trong hơn 16 năm hoạt động, BSR đã nộp ngân sách nhà nước trên 238 nghìn tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế trên 52,1 nghìn tỷ đồng, trở thành đầu tàu kinh tế của tỉnh Quảng Ngãi. Sự hiện diện của NMLD Dung Quất cũng làm thay đổi diện mạo kinh tế - xã hội của Quảng Ngãi, thu hút hàng loạt dự án công nghiệp nặng, công nghiệp phụ trợ, dịch vụ logistics, tạo việc làm trực tiếp và gián tiếp, nâng tầm vị thế địa phương.

Nếu như vai trò trụ cột đảm bảo an ninh năng lượng của BSR đã được khẳng định rõ ràng, thì một sứ mệnh khác ít được biết đến nhưng cũng vô cùng quan trọng, đó là sản xuất nhiên liệu đặc chủng phục vụ quốc phòng. Trong nhiều năm, Việt Nam phải nhập khẩu nhiên liệu quân sự từ nước ngoài. Tuy nhiên, những biến động địa chính trị khiến nguồn cung có thể bị gián đoạn, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến khả năng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của quân đội. Trước thách thức ấy, đội ngũ kỹ sư, chuyên gia BSR đã dốc sức nghiên cứu, thử nghiệm và thành công trong việc sản xuất các loại nhiên liệu đặc chủng như Jet A-1K (nhiên liệu phản lực cho máy bay quân sự), dầu DO L-62 (nhiên liệu cho tàu ngầm), xăng A-80 (nhiên liệu cho các thiết bị, xe quân sự),…

Thành công này đánh dấu bước ngoặt lớn, giúp Việt Nam chủ động được nguồn nhiên liệu đặc chủng cho quốc phòng, an ninh. Đây không chỉ là kết quả đáng tự hào về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo mà còn là biểu tượng của tinh thần phụng sự Tổ quốc. Bằng trí tuệ và sự sáng tạo, người lao động BSR đã góp phần trực tiếp vào việc bảo vệ chủ quyền, khẳng định năng lực làm chủ công nghệ lọc hóa dầu. Các nhiên liệu đặc chủng sản xuất từ Dung Quất đã tiếp sức cho các chuyến bay, đội tàu, phương tiện quân sự, góp phần giữ vững an ninh - quốc phòng trong bối cảnh an ninh khu vực và thế giới diễn biến phức tạp.

Với vị thế tiên phong trong ngành năng lượng, lọc hóa dầu, BSR đang viết tiếp khát vọng phát triển. Chiến lược phát triển của BSR không chỉ dừng lại ở việc vận hành an toàn, ổn định NMLD Dung Quất mà đang tập trung triển khai Dự án nâng cấp mở rộng Nhà máy nhằm nâng công suất và tối ưu hóa sản phẩm. Bên cạnh đó, BSR đẩy mạnh nghiên cứu phát triển các sản phẩm mới, đặc biệt là nhiên liệu thân thiện môi trường, nhiên liệu hàng không bền vững (SAF), các sản phẩm hóa dầu có giá trị gia tăng cao. Đây là hướng đi tất yếu trong bối cảnh thế giới bước vào kỷ nguyên chuyển dịch năng lượng và phát triển xanh. BSR cũng đặt mục tiêu trở thành Tổng Công ty Lọc hóa dầu Việt Nam, đủ sức cạnh tranh trong khu vực, đóng vai trò trung tâm năng lượng và lọc hóa dầu của đất nước. Tầm nhìn này thể hiện tinh thần tiên phong, dám đi trước, khát vọng phụng sự Tổ quốc bằng năng lực khoa học công nghệ hiện đại.

Song hành cùng nhiệm vụ sản xuất kinh doanh, BSR luôn quan tâm và hướng về cộng đồng thông qua những chương trình ASXH thiết thực và ý nghĩa. Đến nay, BSR đã dành hơn 900 tỷ đồng để tài trợ, triển khai nhiều chương trình ASXH trên khắp cả nước, góp phần xây dựng trường học, bệnh viện, nhà tình nghĩa, cấp học bổng cho học sinh, sinh viên nghèo hiếu học và hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai. Những chương trình này đã mang lại giá trị nhân văn sâu sắc, cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của người dân, mở ra cơ hội học tập, chăm sóc sức khỏe, tạo sinh kế bền vững, đồng thời khẳng định vai trò và trách nhiệm xã hội của BSR đối với cộng đồng.

Trong hành trình 80 năm xây dựng đất nước, BSR tự hào khi được đóng góp sức lực của mình cho công cuộc đó. NMLD Dung Quất không chỉ hiện thực hóa giấc mơ lọc hóa dầu của người Việt, mà còn cung cấp nhiên liệu đặc chủng phục vụ quân đội, khẳng định bản lĩnh tự lực, tự cường của dân tộc. Trong tương lai, với khát vọng vươn xa và chiến lược phát triển bền vững, BSR sẽ tiếp tục đồng hành cùng đất nước trên con đường hội nhập, trở thành trụ cột vững chắc góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và an ninh quốc phòng.

Thanh Hiếu